Wskazówka: odsłuchując słówka i zdania w tym wpisie oraz słowniku Diki, zwróć uwagę na różne kolory głośniczków, które się przy nich pojawiają - jasnoniebieski to wariant brytyjski (British ), a ciemnoniebieski to wariant amerykański (American ).
Początki różnic w wymowie angielskiej sięgają czasów kolonialnych, kiedy pierwsze wyprawy Brytyjczyków dotarły do Ameryki Północnej. Z biegiem lat izolacja geograficzna i wpływy innych języków ukształtowały nowy sposób mówienia - w efekcie powstał amerykański angielski, który różni się od brytyjskiego brzmieniem, oraz w mniejszym stopniu także słownictwem i gramatyką.
Ciekawostka💡
Jedna z najbardziej znanych produkcji o początku ery kolonialnej to film Podróż do Nowej Ziemi (The New World), reż. Terrence Malick, 2005. Akcja toczy się na początku XVII wieku w Jamestown i oparta została na legendzie o Pocahontas. Jest on szczególnie ciekawy właśnie pod kątem początków wymiany językowej i kształtowania nowego, amerykańskiego wariantu angielskiego.
Colin Farrell, Q’orianka Kilcher, The New World, fot. Zade Rosenthal, źródło: imdb.com
Akcent, który każdy kojarzy z piękną brytyjską wymową, to tak zwany Received Pronunciation (RP), często nazywany “językiem wyższych sfer”. Jest on powszechnie uznawany za standard, na co dzień jednak spotkamy się z wieloma dialektami brytyjskiego, zależnie od regionu. Jest to na przykład cockney (używany przez londyńską klasę robotniczą), w którym dostrzec można bardzo typowe dla brytyjskiej wymowy zjawisko - glottal stop, które polega na “zjadaniu” głosek. Najczęściej w angielskim zaobserwujemy go w przypadku litery “t” - na przykład w wyrażeniu water bottle , które brzmi wtedy jak "wa'er bo'le". Wszystkie dialekty brytyjskie łączą jednak pewne niezmienne, charakterystyczne cechy:
- brak dźwięku “r” (jak na przykład w wyrazie water ) - w brytyjskim “r” wymawia się tylko przed samogłoską,
- długie samogłoski (na przykład “a” w wyrazie bath lub “e” w curve ),
- intonacja: akcent brytyjski jest bardzo melodyjny, zazwyczaj z wyraźnym zaakcentowaniem początku zdania i intonacją opadającą przy jego końcu (Your cheeks are really pink. )
Najprostszym sposobem na zaobserwowanie i wyćwiczenie tych dźwięków jest regularne słuchanie popularnego kanału informacyjnego BBC 🙂
Standardem amerykańskiego akcentu jest tak zwany General American (GA), który usłyszymy w mediach i filmach. Oczywiście, amerykański wariant również dzieli się wewnętrznie na wiele dialektów, takich jak southern (używany na południu, zwłaszcza na terenach podmiejskich). Jednak podstawowe cechy ogólnego amerykańskiego akcentu to:
- wyraźna wymowa “r”, czyli tzw. rotyzacja (jak na przykład w wyrazie water ),
- redukcja samogłosek - w amerykańskim angielskim o wiele rzadziej usłyszymy uwielbiane przez Brytyjczyków długie samogłoski (różnicę tę słychać w słowie pass ),
- intonacja: w odróżnieniu od brytyjskiego, amerykański angielski często stosuje unoszącą intonację na końcu zdania - jest to tzw. uptalk (I hate pink. )
A gdzie możesz przećwiczyć ten akcent? Jeśli chodzi o amerykańską odmianę angielskiego, warto posłuchać popularnego kanału informacyjnego CNN 🙂
Skoro wiesz już, jak brzmią oba te akcenty, możemy przejść do ich bliższego porównania. Różnice między nimi najprościej dostrzec analizując kilka dźwięków i słów, które w obu wariantach akcentowych oznaczają to samo, ale brzmią inaczej.
Wskazówka: jeśli interesuje Cię ten temat, warto zapoznać się z alfabetem IPA (International Phonetic Alphabet ) - jest to międzynarodowy alfabet fonetyczny, w którym każdy dźwięk ma swój przypisany symbol dla ułatwienia jego rozpoznania.
Brytyjski (BrE): długie, głębokie “a” /ɑ:/
Amerykański (AmE): krótki dźwięk /æ/
BrE: wymawiane tylko przed samogłoskami
AmE: wyraźna wymowa “r”
BrE: wyraźne, zbliżone do polskiego “t”
AmE: wymawiane bardziej jako szybkie “d”
BrE: długi, wyraźny, bardziej zaokrąglony dźwięk
AmE: krótszy i bardziej otwarty dźwięk
BrE: krótszy dźwięk, często brzmi jak “ju”
AmE: długie, wyraźne “u”
BrE: wymawiane
AmE: nieme
Wszystkie z powyższych różnic można wyłapać między innymi w dialogach z filmu Notting Hill, reż Roger Michell, 1999. Opowiada on historię właściciela księgarni (Hugh Grant) i znanej aktorki (Julia Roberts) - on jest Brytyjczykiem, a ona Amerykanką. Zaobserwowanie różnic językowych w ich rozmowach z pewnością ułatwi i umili naukę akcentów!
Julia Roberts, Notting Hill, źródło: imdb.com
Mamy nadzieję, że ten wpis pomógł Ci nieco zrozumieć podstawowe różnice między brytyjskim a amerykańskim akcentem.
Jeśli chcesz przećwiczyć wiedzę z zakresu tych wariantów językowych, koniecznie zajrzyj do naszej lekcji specjalnej lub sprawdź się w quizie!
