Angielskie czasowniki modalne w przeszłości

Should, could, must, might - czasowniki modalne, które znasz i wiesz, jak ich używać w czasie teraźniejszym. A jak z nich korzystać, aby mówić o tym, co już się wydarzyło albo właśnie wcale nie wydarzyło, a mogło ;)?

I should have known, it must have been, I could have done - z pewnością obiło Ci się o uszy w niejednej piosence i niejednym serialu. W tym wpisie omówimy bardzo praktyczną konstrukcję, dzięki której można przypuszczać i snuć teorie o tym, co mogło się wydarzyć w przeszłości, czyli mówiąc najprościej - jak używać modalnych w czasie przeszłym.

Na początek konstrukcja, czyli jak tworzymy takie zdania:

Spójrzmy teraz na każdy z czasowników modalnych i zobaczmy, w jakich sytuacjach i kontekstach użyjemy którego z nich.

Could have done something - czyli “można było to zrobić inaczej”

Czasownika could w czasie przeszłym użyjemy, mówiąc o sytuacji, która mogła się wydarzyć, ale się nie wydarzyła. Zazwyczaj chcemy wyrazić w ten sposób nasze niezadowolenie. 
Znane przysłowie mówi: “Mądry Polak po szkodzie”. Jak widać czasowniki modalne wymykają się tym stereotypom:

Mogliśmy wybrać inną trasę. Teraz utknęliśmy w tym korku.

Couldn’t have done something - czyli “to nie miało prawa się wydarzyć”

Sytuacja nabiera rozpędu w zdaniu przeczącym, czyli kiedy po could dodamy not. Spójrzmy na ten plot twist:

Ona nie mogła tego zrobić. Jest aniołem!

Użyjemy tej konstrukcji, kiedy chcemy wyrazić przekonanie, że coś nie było możliwe w przeszłości. 
“Przekonanie” jest tutaj kluczowe, bo, jak widać na powyższym obrazku, pewności mieć nie możemy. Nawet jeżeli miłość przyćmiewa nam świadomość destrukcyjnych kocich zapędów ;)

UWAGA! W zdaniu przeczącym, takim jak to powyższe, możemy użyć zarówno couldn’t have, jak i can’t have. Znaczenie w obu przypadkach będzie takie samo. 
Natomiast w zdaniu twierdzącym możemy użyć jedynie could have. 

She couldn’t have done this.
She can’t have done this.
She could have done this.
She can have done this.

Must have done something - czyli “z pewnością tak było”

Za pomocą could not have wyrażamy przekonanie, że coś się nie wydarzyło. A jak powiedzieć, że coś z pewnością się wydarzyło?
Jeżeli chcemy wyrazić przekonanie, że coś miało miejsce w przeszłości i wskazują na to wszystkie znaki na niebie i ziemi, skorzystamy z must have + właściwego czasownika. Tak, jak tutaj:

- Jestem pod wrażeniem Twoich wyników. Musiałaś się dużo uczyć.
- Dzięki, mamo. Spędziłam wiele dni, ucząc się do tego testu. 

Might/may have done something - czyli “mogło tak być”

Jak na razie omawialiśmy przykłady, gdzie głos miały osoby pewne swoich przekonań. A co, jeśli możemy opierać się jedynie na przypuszczeniach?
Wtedy z pomocą przychodzi might have lub may have. Dzięki tym czasownikom modalnym możemy wyrazić przypuszczenie, że coś wydarzyło lub nie wydarzyło się w przeszłości.

- A gdzie jest namiot?
- O nie! Możliwe, że zostawiliśmy go w domu.

Porównanie: could have done something vs. might have done something

Could have done sth, oprócz zastosowania, o którym mowa na początku wpisu, może być używane podobnie jak might have lub may have. Posiłkując się naszym poprzednim przykładem:

We might’ve left it at home. =  We could’ve left it at home.

Powyższe dwa zdania wyrażają w tym przypadku to samo.

Porównanie: couldn’t have done something vs. mightn’t have done something

Żeby nie było za łatwo, rzecz ma się inaczej, kiedy zestawimy te dwa czasowniki modalne w formie negacji.

- Jego zwolnienie mogło nie być przypadkiem, ale nigdy nie dowiemy się na pewno.
- To nie mógł być przypadek, bo ponoć ostatnio bardzo pokłócił się z szefem.

Can’t have done używamy, kiedy chcemy wyrazić przekonanie, że coś nie było możliwe w przeszłości. Natomiast mightn’t have done używamy, kiedy chcemy wyrazić przypuszczenie, że coś mogło się w przeszłości nie wydarzyć.

Should have done something & shouldn’t have done something - czyli “trzeba było to zrobić
inaczej…”

Uff, najtrudniejsze mamy za sobą! Teraz już tylko z górki. Spójrzmy na następującą sytuację:

Powinnam była być bardziej asertywna. Wszyscy dostali podwyżkę oprócz mnie.

Konstrukcji z should / shouldn’t have użyjemy, kiedy chcemy wyrazić ubolewanie, że coś się wydarzyło lub nie wydarzyło, a mogło. Kto nigdy nie miał takich rozkmin niech pierwszy rzuci kamieniem ;)

Needn’t have done sth - czyli “to było niepotrzebne”

I na koniec nieco rzadziej spotykana, ale również przydatna konstrukcja.

Nikogo jeszcze tu nie ma. Nie musieliśmy przyjeżdżać tak wcześnie.

Użyjemy jej, kiedy chcemy powiedzieć, że niepotrzebnie coś zrobiliśmy, czyli teraz, z perspektywy czasu wiemy, że nie było to konieczne.

Trochę tego się zebrało, prawda? Póki wiedza jest jeszcze świeża, nie pozostaje nic innego, jak zrobić parę ćwiczeń sprawdzających wiedzę z tego tematu. Znajdziesz je w naszym kursie pod tymi linkami: ćwiczenia I i ćwiczenia II.

A poniżej podsumowanie w formie tabelki.