Znacie tę anegdotę, w której konsultantka bankowa dzwoni do Michała Rusinka, polskiego literaturoznawcy, i rozpoczyna rozmowę pytaniem, czy rozmawia "z panem Michałem Rusinek"? Na co on odpowiada “Tak, ale ja się deklinuję.”. Zmieszana konsultantka kończy rozmowę mówiąc "A, to przepraszam. Zadzwonię później". Niewątpliwie nie spodziewała się takiej odpowiedzi. I o ile w wielu przypadkach odmiana nazwiska nie jest problematyczna, niekiedy kłopotliwe zdaje się podejście do samego odmieniania. Pojawia się pytanie - odmieniać czy nie?
Zasada w języku polskim jest prosta: jeśli odmiana nazwiska jest możliwa, należy je odmieniać.
A teraz garść zasad, które pomogą Wam poprawnie zapisywać anglojęzyczne nazwiska. Przy okazji przypomnimy coś, co wielu osobom sprawia trudność w nauce języka obcego, czyli odmianę przez przypadki!
Jako rodzimi użytkownicy języka polskiego mamy przyjemność - niektórzy twierdzą, że wątpliwą :) - operować aż siedmioma przypadkami. Najpopularniejsze wśród Polaków języki obce mają ich zaledwie połowę (angielski, niemiecki) lub nie używają ich wcale (francuski, hiszpański - szczęściarze). Nie znaczy to jednak, że używając obcego nazwiska, nie traktujemy go zgodnie z naszymi zasadami deklinacji.
There are seven cases in Polish: nominative, genitive, dative, accusative, instrumental, locative, and vocative.
W języku polskim jest siedem przypadków: mianownik, dopełniacz, celownik, biernik, narzędnik, miejscownik i wołacz.
Zapytacie, a co z anglojęzycznymi nazwiskami? Przypadki stosujemy również do angielskich nazwisk. Poniżej zebraliśmy parę prostych zasad.
Zacznijmy od najprostszej zasady. Nazwiska kończące się w wymowie spółgłoską odmieniamy jak rzeczowniki męskoosobowe (podpowiadamy, czyli takie jak: syn, brat) i nie dodajemy do nich apostrofu.
I have just finished reading The Great Gatsby by F. S. Fitzgerald.
Właśnie skończyłem czytać Wielkiego Gatsby'ego autorstwa F.S. Fitzgeralda.
I adore Michael Scott from The Office. However, the character of Toby Flenderson can’t be underappreciated.
Uwielbiam Michaela Scotta z Biura. Jednak postać Toby’ego Flendersona nie może zostać niedoceniona.
TIP: Tak jak w języku polskim, nie odmieniamy nazwiska zakończonego na spółgłoskę, jeśli jego właścicielką jest kobieta.
I can’t believe we missed Serena Williams' last match.
Nie mogę uwierzyć, że przegapiliśmy ostatni mecz Sereny Williams.
A teraz przyjrzyjmy się nazwiskom, które kończą się samogłoską e, jednak nie słyszymy jej w wymowie. W takich przypadkach apostrof pojawia się po samogłosce. Dodajemy go w taki sposób, aby oddzielał angielską cząstkę wyrazu od polskiej końcówki. Przykładami takich nazwisk są Wilde, Cole, Clarke.
Do you know any of Oscar Wilde’s work?
Znasz jakąś twórczość Oscara Wilde’a.
I am not familiar with Nat King Cole’s music.
Nie jestem obeznana z muzyką Nata Kinga Cole’a.
Nazwiska zakończone na samogłoskę y nie zawsze czytamy w ten sam sposób. W kontekście nazwisk, angielską literę y możemy przeczytać jako j, i lub y. I to właśnie wymowa danego nazwiska determinuje jego odmianę w języku polskim. Spójrzcie na przykłady poniżej.
What do you think about the latest Disney animation?
Co sądzisz o ostatniej animacji Disneya?
Nazwisko Disney przeczytamy jako /disnej/, ostatnią wymawianą literą w tym słowie jest j, która jest spółgłoską. W związku z tym, traktujemy ją jak pozostałe spółgłoski - nie używamy po niej apostrofu.
Jeśli literę y czytamy jako i lub y, należy zastosować po niej apostrof.
We have to transfer at the John F. Kennedy International Airport in New York.
Musimy się przesiąść na lotnisku Johna F. Kennedy’ego w Nowym Jorku.
UWAGA: Nazwiska, które kończą się na literę o, nie ulegają odmianie.
Your friend reminds me of Marlon Brando.
Twój przyjaciel przypomina mi Marlona Brando.
Drugi znak, o którym warto wspomnieć to łącznik (dywiz). Występuje on jedynie przy odmianie skrótowców, np. PAN (Polska Akademia Nauk). Do nazwisk nie dodajemy łącznika!
Napiszemy: PAN-a, nie: PAN’a.
Napiszemy: Wilde’a, nie: Wilde-a.
Poznaliście już zasady, więc teraz sprawdźcie, ile utkwiło Wam w głowach. Podejmijcie wyzwanie i spróbujcie odmienić podane nazwiska przez wszystkie przypadki.
M. Monroe; Jackson
D.
C.
B.
N.
M.
W.
Mamy w zanadrzu jeszcze jeden wpis dotyczący nazwisk. Jeśli jesteście ciekawi, zapraszamy do zapoznania się :) Znajdziecie go tutaj.
