- Niech żyje Francja! Niech żyje Republika!
Jak to w przypadku Francji bywa, odpowiedź jest… niejednoznaczna. Na stronie Pałacu Elizejskiego podane są dwa wydarzenia, które miały miejsce 14 lipca 1789 oraz 1790 roku. Pierwsza data odnosi się do wybuchu rewolucji francuskiej, za której symboliczny początek uważa się zdobycie Bastylii (la prise de la Bastille), więzienia, gdzie przetrzymywano przeciwników króla Ludwika XVI (le roi Louis XVI). Druga z kolei odnosi się do Święta Federacji (la Fête de la Fédération), czyli obchodów pierwszej rocznicy zdobycia Bastylii, kiedy to na Polach Marsowych w Paryżu (le Champ-de-Mars) zebrały się tysiące Francuzów w celu uczczenia tego wydarzenia.
CIEKAWOSTKA: W 1880 roku Zgromadzenie Narodowe (l'Assemblée nationale) chciało ustalić, która data powinna być świętowana, jednak… nie doszło do porozumienia! To właśnie z tego powodu Francuzi do dzisiaj upamiętniają (commémorer) oba wydarzenia. Po co się ograniczać w świętowaniu!
- Co świętujemy 14 lipca?
- Upamiętniamy zdobycie Bastylii.
À propos świętowania, słowo la fête jest wieloznaczne – oznacza zarówno “święto” (np. la fête nationale - święto narodowe), jak i “imprezę”. Gdy mamy na myśli upamiętnianie jakiegoś wydarzenia (święta, urodzin, ważnego osiągnięcia danej osoby), użyjemy czasownika fêter.
Arnaud n'aime pas fêter son anniversaire.
Arnaud nie lubi świętować swoich urodzin.Félicitations pour la réussite de tes examens, il faut fêter ça !
Gratulacje z okazji zdania egzaminów, trzeba to uczcić!
Wyraz la fête występuje także w wyrażeniu faire la fête, które przetłumaczymy już nie jako “świętowanie”, a “imprezowanie”.
- Sesja egzaminów nareszcie dobiegła końca. Macie jakieś plany na uczczenie tego faktu?
- Jesteśmy studentami, to oczywiste, że będziemy imprezowali w weekend.
Do imprezowania wrócimy w dalszej części wpisu, ponieważ oba znaczenia słowa la fête przydadzą nam się 14 lipca we Francji!
Znamy już tło historyczne 14 lipca, przejdźmy więc teraz do współczesności. Najważniejszym punktem programu obchodów tego święta jest parada wojskowa (le défilé militaire), która rozpoczyna się o godz. 10:00 na Polach Elizejskich (les Champs-Élysées). Otwiera ją zespół akrobacyjny Francuskich Sił Powietrznych (la Patrouille de France), który przelatuje nad Łukiem Triumfalnym, tworząc na niebie zapierającą dech w piersiach trójkolorową flagę Francji (le drapeau tricolore). Parada to jedna z niewielu okazji, aby zobaczyć na żywo (voir en vrai) prezydenta, który obserwuje z trybun przemarsz sił zbrojnych armii francuskiej (l’armée française).
- Chcesz pójść ze mną obejrzeć paradę wojskową na Polach Elizejskich?
- Czemu nie, nigdy nie widziałem jej na żywo.
Wieczorem, po obejrzeniu parady na Polach Elizejskich, polecamy udać się pod wieżę Eiffla. To właśnie tam ok. godz. 23:00 ma miejsce największy we Francji pokaz sztucznych ogni (le feu d’artifice). Przez lata spektakl wyrobił sobie sporą renomę, przyciągając co roku od 500 000 do 1 000 000 widzów. Jeśli nie przepadamy za tłumami, możemy sami spróbować wystrzelić sztuczne ognie (tirer un feu d’artifice), należy przy tym jednak zachować szczególną uwagę (faire gaffe), aby nie wylądować na ostrym dyżurze (les urgences).
Les feux d’artifice sont tirés depuis la tour Eiffel.
Fajerwerki są wystrzeliwane z wieży Eiffla.
- Uważaj, sztuczne ognie są bardzo niebezpieczne.
- Chciałem tylko wystrzelić kilka fajerwerków z mojego domu...
Mówiąc o ogniu, nie sposób nie wspomnieć o strażakach (les pompiers), którzy 14 lipca przygotowują najgorętsze imprezy! Chodzi o “Bal strażaków”, po francusku le Bal des pompiers, kiedy to remizy strażackie (les casernes de pompiers) otwierają swoje drzwi dla publiczności. Impreza, jakiej nie powstydziłby się żaden akademik studencki!
- Wiesz, jakie atrakcje zaplanowano na tegoroczny Bal strażaków?
- Nikt nie wie. Strażacy co roku starają się zaskoczyć gości nowymi atrakcjami.
Skąd we Francji wzięła się tradycja balu strażaków? Narodziła się w paryskiej dzielnicy Montmartre, kiedy to po jednej z parad jej uczestnicy zostali zaproszeni do remizy przez pewnego strażaka. Przyszło tyle ludzi, a całe wydarzenie odniosło taki sukces, że odtąd co roku 14 lipca mamy możliwość poimprezować (faire la fête) w otoczeniu wozów strażackich oraz wziąć udział w przeróżnych atrakcjach przygotowanych przez strażaków. Każdy jest mile widziany i na pewno znajdzie coś dla siebie. Bale zaczynają się po południu od koncertów, na których grane są francuskie hity. W miarę upływu godzin puszczana muzyka zmienia swój charakter, a od północy do poranka królują kawałki elektroniczne i techno – atmosfera jest iście gorąca!
Pozostając w temacie, przyjrzyjmy się słówku chaud (gorący, ciepły), na które na pewno będziemy mogli się natknąć na francuskich imprezach. W swoim pierwotnym znaczeniu odnosi się do wysokiej temperatury – być może znasz już wyrażenia il fait chaud oraz avoir chaud.
Il fait chaud ici, ouvrons la fenêtre.
Gorąco tu, otwórzmy okno.Tu n'auras pas trop chaud dans ce pull ?
Nie będzie ci za gorąco w tym swetrze?
W języku potocznym jest natomiast używane z czasownikiem être, aby wyrazić chęć zrobienia czegoś. Zobacz, w jaki sposób Guillaume proponuje Clémenentowi wyjście na drinka.
être chaud pour - być w nastroju na, pisać się na
- Kolego, piszesz się na 1-2 drinki?
- Kolego, 12 pisze się bez myślnika.
Najważniejsze słówka z tego wpisu możesz powtórzyć TUTAJ. Pamiętaj, aby dodać je do powtórek, by móc sięgnąć do nich w dowolnym momencie.
Jeśli wciąż mało Ci francuskich ciekawostek i słownictwa, zachęcamy do zerknięcia na nasze darmowe quizy: W rytmie francuskich hitów oraz Geografia Francji. Nie zapomnij także zaglądać regularnie na bloga, ponieważ w planach mamy całą serię wpisów związanych z językiem francuskim. Pojawią się publikacje wyjaśniające tajniki zawiłości francuskiej gramatyki, przedstawiające przydatne słownictwo oraz wyjaśniające różne aspekty kultury Francji i innych krajów francuskojęzycznych. À très bientôt !
