Kiedy para, a kiedy por? To pytanie, które pojawia się w głowie niejednego uczącego się języka hiszpańskiego. Z pozoru dwa podobne do siebie słówka, ale wiesz jak to bywa z pozorami - mylą! Przyimków para i por używa się w zupełnie innych sytuacjach i kontekstach.
Pokażemy Ci, jak je rozróżnić i jak sprawnie nimi żonglować. ¡Venga! Nie odkładaj nauki języka na mañana.
Zaczniemy od przyimka para.
Para służy do mówienia o celu. W tym przypadku najłatwiej przetłumaczyć ten przyimek jako “żeby”, jednak, zależnie od kontekstu, polskie tłumaczenie może się zmieniać. Aby łatwo zapamiętać ten kontekst użycia para, przypomnij sobie słowa piosenki La Bamba zespołu Los Lobos:
Para bailar la bamba, se necesita una poca de gracia.
Żeby zatańczyć la bambę, potrzeba trochę gracji.
Spójrz na inny przykład. Para używamy również, kiedy mówimy o przeznaczeniu przedmiotów - do jakiego celu służą. Zauważ, że tłumaczenie przyimka się zmienia.
- Do czego to służy?
- Do prostowania włosów.
Jennifer Lopez i Maluma w utworze Pa Ti śpiewają: todo lo que tengo es pa' ti, pa' ti. No dobra, ale co to jest to pa ti? Czy Jennifer i Maluma śpiewają o dziewczynie o imieniu Patrycja? Nic bardziej mylnego! Pa ti oznacza “dla ciebie”, a pa to po prostu skrót od para bardzo często używany w hiszpańskim.
Idąc za słowami piosenki, przyimkiem para możesz posłużyć się, chcąc wyrazić, dla kogo przeznaczona jest jakaś rzecz lub dla kogo coś robimy. W tym przypadku para będzie oznaczać “dla” - słowa z piosenki J.Lo i Malumy oznaczają “wszystko, co mam, jest dla ciebie, dla ciebie”.
Zobacz, jak przyimka para używają Rico i Carmen podczas rozmowy o torcie:
- Dla kogo jest ten tort? Dla mnie?
- Tort jest dla Jaime, dzisiaj są jego urodziny.
Kiedy jeszcze używamy w hiszpańskim przyimka para? "Kiedy" - słowo klucz, bo z para skorzystamy, wskazując przybliżony termin jakiegoś wydarzenia.
La publicación de mi primer libro es para invierno.
Publikacja mojej pierwszej książki odbędzie się zimą.
- Termin projektu jest na maj, a ja jeszcze nic nie zrobiłem.
Quo vadis? Kim jesteśmy, dokąd zmierzamy? 🤔 W przypadku takich pytań z pomocą również przychodzi para. Ale żarty na bok! Tego przyimka użyjesz w przyziemnych sytuacjach - kiedy chcesz określić kierunek, w którym podążasz, dać znać, dokąd idziesz.
Zdanie “Idę do domu.” najprościej przetłumaczyć jako Voy a casa. Jeśli chcesz jednak zwrócić uwagę na to, że musisz przebyć pewną drogę związaną z dojściem do domu, powiesz: Voy para casa.
- Załatwiłam wszystkie sprawy na mieście i już jadę do domu.
Czy użycie przyimka para stało się już jasne jak piękne hiszpańskie słońce? To lecimy dalej! Czas na wgryzienie się w por.
Wiesz już, że przyimki, zależnie od kontekstu, przybierają różne polskie tłumaczenia. Przyimek por może oznaczać “za”, (np. w przypadku, gdy za coś dziękujemy), “przez”, (np. w przypadku wskazywania przyczyny), czy “dla” (gdy mówimy, że zrobiliśmy coś z powodu kogoś lub czegoś). Spójrz na przykłady:
- Szkoda, że przez deszcz nie możemy zrobić grilla.
- Nawet mi nie mów…
oraz
Gracias por el regalo, ¡es muy bonito!
Dziękuję za prezent, jest bardzo ładny!
W niektórych przypadkach przyimek por możemy również przetłumaczyć jako “ze względu na…”/“przez…”/“przez wzgląd na…”. Spójrz, jak to wygląda w zdaniach:
Lo hice por ti.
Zrobiłem to dla ciebie.lub
¿Lo hiciste todo por amor?
Zrobiłeś to wszystko z miłości?
Być może łatwiej będzie Ci zapamiętać to znaczenie por, kojarząc je z piosenką Te aviso, Te anuncio. Tylko co Shakira ma wspólnego z Mona Lizą?
Por tí me quedé como Mona Lisa: sin llanto y sin sonrisa.
Przez ciebie stałam się jak Mona Liza — bez płaczu i bez uśmiechu.
Przyimka por używamy, kiedy nie podajemy konkretnego terminu ani godziny, a jedynie porę (rano, po południu, wieczorem, w nocy) lub do umiejscowienia wydarzeń w niedokładnie określonym czasie, np.:
Te llamaré por la mañana, ¿vale?
Zadzwonię do ciebie rano, dobrze?
- Carmen, bardzo za tobą tęsknię. Kiedy wracasz do domu?
- Wracam do domu na święta.
A jeśli jesteśmy już w temacie czasu, przyimka por możesz użyć również, mówiąc o tym, jak długo była wykonywana jakaś czynność.
Carmen ha bailado por diez horas y ahora le duelen mucho las piernas.
Carmen tańczyła przez dziesięć godzin i teraz bardzo bolą ją nogi.
Podobnie jak w powyższym przykładzie, por służy również do mówienia o niedokładnie określonych miejscach w przestrzeni, np.:
La farmacia está por aquí.
Apteka jest gdzieś tutaj.
-Co powiesz na romantyczny spacer po plaży?
-Wspaniale!
Wyrażając sposób robienia czegoś, również użyjemy przyimka por, który będzie oznaczać “przez”/“za pośrednictwem czegoś lub kogoś”.
¿Puedo enviarte mis sugerencias por e-mail?
Mogę wysłać ci moje sugestie mailem?Preferiría hablar por teléfono.
Wolałbym porozmawiać przez telefon.
- O tym, że Jaime jest chory, dowiedziałam się przez jego siostrę.
Wiesz już jak odróżnić por od para? Przekonaj się, czy hiszpańskie przyimki masz w małym palcu i rozwiąż quiz -> KLIKNIJ TUTAJ.
Czujesz, że porównanie por i para nadal sprawia Ci kłopot? Kontynuuj naukę z naszymi notatkami i ćwiczeniami:
